1. Thủ tục ly hôn với người nước ngoài
Thủ tục ly hôn với người nước ngoài là thủ tục tố tụng tại tòa án đối với trường hợp ly hôn có một bên đương sự là người nước ngoài. Ly hôn có yếu tố nước ngoài bao gồm những trường hợp sau đây:
- Người Việt nam ở trong nước xin ly hôn với người Việt Nam đã ra nước ngoài;
- Người Việt Nam ở nước ngoài kết hôn với người nước ngoài và việc kết hôn đó đã được công nhận tại Việt Nam, nay người Việt Nam về nước và người nước ngoài xin ly hôn;
- Người Việt Nam ở trong nước xin ly hôn với người nước ngoài đang cư trú ở nước ngoài;
Như vậy ly hôn có yếu tố nước ngoài là việc giải quyết quan hệ hôn nhân gia đình giữa một bên là người Việt Nam và một bên là công dân nước ngoài, đang cư trù ở Việt Nam hoặc cư trú ở nước ngoài. Căn cứ ly hôn có yếu tố nước ngoài cũng giống như các trường hợp khác, được quy định tại Điều 55, Điều 56 Luật hôn nhân gia đình 2014 bao gồm thủ tục ly hôn có yếu tố nước ngoài thuận tình và ly hôn có yếu tố nước ngoài theo yêu cầu của một bên (đơn phương ly hôn).
2. Trình tự thủ tục ly hôn có yếu tố nước ngoài tại tòa án
Thủ tục ly hôn có yếu tố nước ngoài được quy định tại Bộ luật tố tụng dân sự 2004, theo đó thủ tục ly hôn được tiến hành qua các bước sau:
- Bước 1: Nộp hồ sơ khởi kiện về việc xin ly hôn tại Tòa án nhân dân có thẩm quyền;
- Bước 2: Sau khi nhận đơn khởi kiện cùng hồ sơ hợp lệ Tòa án sẽ ra thông báo nộp tiền tạm ứng án phí;
- Bước 3: Nộp tiền tạm ứng án phí dân sự sơ thẩm tại Chi cục thi hành án quận/huyện và nộp lại biên lai tiền tạm ứng án phí cho Tòa án;
- Bước 4: Tòa án thụ lý vụ án, tiến hành giải quyết vụ án theo thủ tục chung và ra Bản án hoặc quyết định giải quyết vụ án.
Theo đó, hồ sơ khởi kiện xin ly hôn có yếu tố nước ngoài có thể nộp trực tiếp tại Tòa án hoặc gửi qua đường Bưu điện gồm có các giấy tờ sau đây:
- Đơn xin ly hôn (theo mẫu);
- Giấy chứng nhận đăng ký kết hôn (bản chính); Trường hợp không có bản chính Giấy chứng nhận đăng ký kết hôn, thì bạn phải xin xác nhận của UBND cấp tỉnh nơi đã đăng ký kết hôn.
- Sổ hộ khẩu/giấy đăng ký tạm trú (đối với người nước ngoài), chứng minh thư nhân dân (bản sao chứng thực)/ Hộ chiếu (đối với người nước ngoài;
- Giấy khai sinh của con (bản sao chứng thực - nếu có);
- Các tài liệu, chứng cứ khác chứng minh tài sản chung
3. Thẩm quyền giải quyết ly hôn có yếu tố nước ngoài
Về thẩm quyền giải quyết thủ tục ly hôn có yếu tố nước ngoài được quy định tại Điều 33, 34, 35 Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2004 xác định thẩm quyền theo cấp và thẩm quyền theo lãnh thổ.Thứ nhất, xác định thẩm quyền giải quyết ly hôn có yếu tố nước ngoài thuộc về tòa án nhân dân cấp tỉnh hay cấp huyện. Căn cứ Điều 33, Điều 34 Bộ luật Tố tụng dân sự quy định về thẩm quyền của Tòa án theo cấp “Những tranh chấp, yêu cầu quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều này mà có đương sự hoặc tài sản ở nước ngoài hoặc cần phải uỷ thác tư pháp cho cơ quan Lãnh sự của Việt Nam ở nước ngoài, cho Toà án nước ngoài không thuộc thẩm quyền giải quyết của Toà án nhân dân cấp huyện.” thì những vụ việc ly hôn có yếu tố nước ngoài (có người ở nước ngoài hoặc có tài sản ở nước ngoài) thẩm quyền giải quyết thuộc Tòa án nhân dân cấp Tỉnh/thành phố giải quyết. Song, theo quy định về tăng thẩm quyền cho Tòa án nhân dân cấp huyện của Ủy ban thường vụ quốc hội trong Nghị quyết về việc giao thẩm quyền giải quyết các vụ việc dân sự theo quy định tại Điều 33 của Bộ luật Tố tụng dân sự cho các Tòa án nhân dân cấp huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh số 724/2004/NQ-UBTVQH11 và số 1036/2006/NQ-UBTVQH11 thì một số Tòa án nhân dân cấp huyện, xã, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh cũng có thẩm quyền giải quyết các vụ án ly hôn có yếu tố nước ngòai có đương sự hoặc có tài sản ở nước ngoài.
